Geschiedenis Belvédère Lochemse Berg

Belvédère als luchtwachtpost

In 1954, tijdens de Koude Oorlog, ging de Belvédère ook dienst doen als militaire luchtwachtpost voor het Korps Luchtwachtdienst, om uit te kijken naar laagvliegende vijandelijke vliegtuigen. Voor dit doel is de toren opnieuw verhoogd (luchtwachtpost 1H2 Barchem-Lochem).

Luchtwachttorens in Nederland

                                                                                                                                                  Kaart: Sandra van Lochem

Ter versteviging werden er betonnen steunberen rond het bouwwerk geplaatst. Boven op de toren bevond zich het openlucht-observatieplatform met borstwering. Aan de zuidwestzijde van dit uitkijkplatform was een overdekte schuilnis met daarnaast een telefoonaansluiting. In het midden van het uitkijkplatform stond het luchtwachtinstrument opgesteld. Dat was een peilinstrument met een gridkaart en een op het instrument vastgemaakte kijker. De kaart liet de omgeving zien met de positie van de toren in het midden en de locaties van de naburige luchtwachtposten eromheen. Het instrument bevatte verder een hoogtelineaal en een afstandsschaal. Tijdens oefeningen gaven de luchtwachters hun vliegtuigwaarnemingen door aan het luchtwachtcentrum in Deventer. Daar werden de vliegtuigen op een kaart geplot door waarnemingen van 3 luchtwachtposten via driehoeksmeting te combineren. Een restant van de poot van het luchtwachtinstrument en de schuilnis van de luchtwachters zijn nog op de Belvédère aanwezig. Onderzocht zal worden of deze opstelling gerestaureerd kan worden.

De Stichting Menno van Coehoorn  is een landelijke vrijwilligersorganisatie die sinds 1932 ijvert voor het behoud van historische verdedigingswerken zoals stadspoorten en wallen, vestingen, forten, kazematten, stellingen en linies. Ook beschikt de stichting over veel informatie over luchtwachtposten.

Luchtwachttorens Achterhoek

Bron: Kaart verdedigingswerken van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Op dit overzicht van luchtwachtposten in de Achterhoek, is ook duidelijk de IJssellinie te zien. De IJssellinie was een uiterst geheime waterlinie uit de Koude Oorlog, die ons land moest beschermen tegen een mogelijke Russische invasie. Met het in werking zetten van dit plan zou een 127 kilometer lange en vijf tot tien kilometer brede strook land tussen Nijmegen en Kampen onder water worden gezet. Er waren plannen voor evacuatie van de ruim 400.000 bewoners van de IJsselvallei bij wie het niet bekend was dat dit hen mogelijk te wachten stond.